جوشکاری روی سطوحی نظیر انواع سرامیک و کاشی مانند سرامیک پرسلان، آسیب های غیر قابل جبران و جدی به این سطوح وارد می کند و چندان توصیه نمی شود؛ اما در برخی موقعیت های خاص، اجتناب از این کار ممکن نیست. در چنین شرایطی بهتر است با روش های محافظت از سرامیک در برابر جوشکاری آشنا باشید تا با به کارگیری آن ها قبل، حین یا بعد از کار، این آسیب ها را به حداقل میزان ممکن برسانید.
آماده سازی سطح مورد نظر، استفاده از مواد محافظ، کمک گرفتن از لوازمی محافظتی و... از جمله راهکارهایی هستند که به واسطه آن ها می توانید از انتقال حرارت و آسیب به سطح جلوگیری کنید. جهت آشنایی با روش های بیشتر، مطالعه این مطلب را به شما توصیه می کنیم.
جوشکاری چه آسیب هایی به سرامیک وارد می کند؟
قبل از اینکه به بررسی روش های از بین بردن لکه جوشکاری روی سرامیک بپردازیم بهتر است با آسیب های ناشی از جوشکاری روی سطوح سرامیکی آشنا شویم. جوشکاری یک فرایند حرارتی است که می تواند روی ساختار سرامیک و ظاهر آن تغییراتی را ایجاد کند. این تغییرات اغلب غیر قابل برگشت هستند و برای از بین بردن آن ها باید سرامیک تعویض شده و یا تعمیراتی روی آن اعمال گردد. بخی از این آسیب ها عبارتند از:
تغییر رنگ
از شایع ترین آسیب هایی که جوشکاری به سطوح سرامیکی وارد می کند تغییر رنگ است. جرقه های جوشکاری به دلیل برخورداری از دمای بالا، سبب سوختگی موضعی می شوند و سطح سرامیک را با تغییر رنگ مواجه می سازند. در چنین شرایطی هیچ راهکاری برای پاک کردن لکه ها وجود ندارد و تعویض یا تعمیر، تنها راه حل پیش رو است.
ایجاد لکه های سیاه
جرقه های جوشکاری دارای ذرات فلزی مذاب هستند که در اثر حرارت بالا به وجود می آیند. این ذرات سریعاً به سطح سرامیک می چسبند و سبب ایجاد لکه های سیاه رنگ روی سرامیک می شوند.
شکستگی و ترک خوردن
حرارت شدید در حین انجام جوشکاری، تنش های قابل توجهی روی سرامیک و کاشی ایجاد می کند. در این شرایط، سرامیک بر اثر تغییرات ناگهانی دما ترک می خورد. این مشکل تنها با تعویض کاشی و سرامیک قابل حل شدن است.
محافظت از سرامیک قبل از جوشکاری
برای محافظت از سرامیک در جوشکاری، قبل از آغاز کار به یک سری نکات دقت داشته باشید و با اعمال آن ها، اثرات مخرب جرقه های جوشکاری را کاهش دهید. برخی از این نکات عبارتند از:
استفاده از الکترودهای با کیفیت
عامل اصلی جوشکاری، الکترودها هستند که باید مرتباً تعویض شده و کیفیت آن ها ارتقا پیدا کند. الکترودهای با کیفیت، در حین جوشکاری جرقه کمتری ایجاد می کنند و سبب کاهش پرش می شوند. البته که پاشش الکترودها به عوامل متعددی بستگی دارد که نوع الکترود تنها یکی از این موارد محسوب می شود.
تنظیم کردن آمپر به شکل صحیح
آمپر دستگاه جوش از دیگر عواملی است که سبب پاشش جرقه های جوشکاری می شود. اگر سطح آمپر بالا باشد، جرقه بیشتری تولید می شود و آسیب های مخرب بیشتری به سطوح سرامیکی وارد می گردد.
رعایت اصول جوشکاری
توجه به اصول جوشکاری و رعایت تکنیک های مناسب از جمله آماده کردن محل مورد نظر، تنظیم کردن دستگاه، استفاده از الکترودهای با کیفیت و... در جوشکاری اصولی اهمیت بسیار زیادی دارند. با کمک این تکنیک ها می توان جرقه های جوشکاری را کاهش داد و آسیب های ناشی از آن را به حداقل میزان ممکن رساند.
محافظت از سرامیک حین کار
اعمال روش های محافظت از سرامیک در برابر جوشکاری آن هم حین کار، بسیار حائز اهمیت است. در فرآیند جوشکاری، جرقه های جوش به دلیل برخورداری از ذرات فلزی مذاب و دمای بالا، آسیب های دائمی و جدی به سرامیک وارد می کنند. مقدار این جرقه ها تحت تاثیر عواملی نظیر الکترودهای نامناسب، تنظیم جریان آمپر به شکل غیر صحیح و عدم توجه به اصول صحیح جوشکاری افزایش پیدا می کند؛ اما می توان با رعایت این نکات، میزان جرقه ها را کنترل کرده و یا به حداقل میزان ممکن رساند.
بسیاری از افراد حین جوشکاری سطح سرامیک و کاشی را با استفاده از کارتن، پارچه و... پوشش می دهند و به این ترتیب از آن ها حفاظت می کنند. این کارها به هیچ عنوان توصیه نمی شوند؛ چرا که بر اثر بالا رفتن درجه حرارت و دما، احتمال آتش سوزی افزایش پیدا می کند. امروزه روش های زیادی برای پیشگیری از آسیب رسیدن به سرامیک در برابر جوش وجود دارد که یکی از آن ها کمک گرفتن از ورقه های نسوز است.
همچنین اسپری های ضد پاشش نیز می توانند از چسبیدن جرقه های فلزی مذاب به سطوح سرامیکی جلوگیری کنند. این اسپری ها یک لایه محافظتی روی سرامیک ایجاد نموده و به این ترتیب از سطح مورد نظر در برابر جرقه های جوشکاری محافظت به عمل می آورند.
برای محافظت از سرامیک در مقابل جوشکاری از چه موادی استفاده کنیم؟
برای محافظت از سرامیک در برابر جوشکاری می توانید از یک سری مواد شیمیایی که به طور خاص به همین منظور به تولید می رسند استفاده کنید. برخی از این مواد به صورت آماده در بازار عرضه می شوند و برخی دیگر به صورت خانگی همواره در دسترس شما قرار دارند.
پودر مل
قیمت سرامیک اسلب گران است و در صورت آسیب دیدن، تعویض آن قطعاً هزینه های بالایی به همراه دارد. برای محافظت از این نوع سرامیک در برابر جوشکاری، استفاده از پودر مل راهکاری خوب محسوب می شود.
در این روش پودر مل را با آب ترکیب کنید و مخلوط آماده شده را به کمک قلمو روی سطح مورد نظر بمالید. بعد از اتمام فرایند کار می توانید با کمک یک پارچه خشک، به راحتی خمیر را از روی سطح پاک کنید.
پودر مل و پودر گچ
افرادی که در این حوزه تجربه و تخصص دارند معمولاً ترکیب پودر گچ و پودر مل را برای کاهش آسیب های ناشی از جوشکاری از روی سطوح توصیه می کنند. برای استفاده از این روش مقداری پودر مل و پودر گچ را با هم ترکیب کنید و روی سطح سرامیک و سنگ بپاشید.
سپس فرایند جوشکاری را اعمال نمایید و در نهایت با کمک یک پارچه خشک و تمیز، پودرها را از روی سطح پاک کنید. اگر رد سفیدی گچ روی کاشی و سرامیک باقی مانده می توانید از محلول هایی که برای پاک کردن گچ از روی سرامیک به تولید می رسند استفاده کنید.
شن
چنانچه برای محافظت از سرامیک در برابر جوشکاری به پودر مل و گچ دسترسی ندارید شن را به شما توصیه می کنیم. مقداری شن و ماسه را در محل جوشکاری و روی سطوح بریزید و به این ترتیب مانع از پاشش الکترودهای جوشکاری شوید. البته در مورد سرامیک های براق و پولیش این مورد توصیه نمی شود زیرا ممکن است باعث ایجاد خط و خش روی سطح سرامیک شود.
مایع ظرفشویی
در دسترس ترین و کاربردی ترین محصولی که برای حفاظت از سرامیک ها در برابر جوش می توانید از آن استفاده کنید مایع ظرفشویی است. قبل از شروع کار مایع را روی سطح سرامیک بزنید و بعد از اتمام کار با یک پارچه خشک آن را پاک کنید.
اسپری ضد پاشش
اسپری های ضد پاشش برای محافظت از سرامیک در برابر جوشکاری تاثیرات قابل ملاحظه‌ای دارند. اگر این روش را انتخاب کرده‌اید قبل از استفاده از اسپری آن را به خوبی تکان دهید. محتویات درون بطری را با فاصله حداکثر ۱۵ سانتی متر از سطح مورد نظر اسپری کنید و در هنگام استفاده از این محصول به موارد زیر دقت داشته باشید.
- هنگام استفاده از اسپری حد تعادل را در نظر بگیرید.
- لایه اسپری را ضخیم یا خیلی نازک نکنید.
- محصول مورد نظر در برابر حرارت قابل اشتعال است؛ بنابراین آن را در معرض حرارت قرار ندهید.
- لایه محافظ در حدود ۸ ساعت روی سطح مورد نظر می ماند و بیشتر از این خاصیت حفاظتی خود را از دست می دهد.
روزنامه خیس
برای محافظت از سرامیک در برابر جوشکاری یک روزنامه خیس تهیه کنید. روزنامه خیس شده را روی سطح سنگ و سرامیک قرار دهید و سپس فرایند جوشکاری را آغاز کنید. البته که این روش به اندازه سایر روش ها قدرت حفاظتی ندارد؛ اما تا حدودی از آسیب رسیدن به کاشی و سرامیک جلوگیری می کند.
مراقبت از سرامیک بعد از جوشکاری
در زمان جوشکاری جرقه های آتش روی سطح سرامیک و کاشی می ریزند و باعث سوختگی و ایجاد لکه می شوند. در ابتدا باید مراقب بود تا این اتفاق نیفتد، اما در صورتی که سرامیک ها دچار سوختگی شوند می توان با یک سری راهکارها این لکه ها را پاک کرد. البته در شرایطی نیز لکه ها از بین نمی روند و برای حذف لکه ها باید سرامیک را تعویض کرد. از جمله روش های از بین بردن جوش روی سرامیک می توانیم به موارد زیر اشاره کنیم.
جوش شیرین
یک قاشق غذاخوری جوش شیرین را روی محل سوختگی بریزید و حدود یک قاشق غذاخوری آب سرد به آن بی‌افزاید و یک ترکیب خمیری ایجاد کنید. این ترکیب با کمک یک فرچه کوچک روی قسمت سوختگی بمالید و به صورت دایره‌ای بچرخانید. این کار را دو تا سه دقیقه انجام دهید و در نهایت با کمک یک دستمال مرطوب خمیر را از روی سطح پاک کنید.
سمباده
با کاغذ سمباده ۲۲۰ درجه به صورت دوار روی لکه های جوش بکشید. این سمباده به دلیل سختی بالایی که دارد لایه لعابی کاشی و سرامیک را از بین می برد؛ بنابراین لازم است تا با احتیاط بیشتری اعمال شود. بعد از اینکه لکه جوش از سطح سرامیک پاک شد با یک سمباده با درجه سختی ۴۰۰ سطح مورد نظر را سمباده کنید تا سرامیک کاملاً صاف شود. بعد از اتمام فرایند سمباده زنی با کمک یک پارچه تمیز روی کاشی و سرامیک را پولیش دهید تا اثرات باقیمانده از سمباده کاملاً پاک شوند. البته با توجه به نوع سطح سرامیک ،سمباده با هر درجه سختی ممکن است موجب ایجاد خط و خش روی سطح سرامیک شود.
نکات ایمنی برای محافظت از سرامیک
برای محافظت از سرامیک در برابر جوشکاری به نکات ایمنی زیر دقت داشته باشید.
- از تجهیزات ایمنی نظیر دستکش، عینک، ماسک و لباس های مخصوص استفاده کنید.
- جوشکاری را در مکانی با تهویه مناسب انجام دهید؛ چرا که گازهای ساطع شده حین جوشکاری برای سلامتی مضر هستند و استنشاق آن ها به سیستم تنفسی آسیب می رساند.
- قبل از شروع کار با خطرات ناشی از این کار آشنا شوید و برای پیشگیری از این خطرات راهکارهای مناسب را در نظر بگیرید.
- قبل از شروع کار دستگاه را بررسی کنید و نسبت به عملکرد صحیح آن اطمینان حاصل نمایید. همچنین از الکترودهای مرغوب کمک بگیرید.
سخن پایانی
در این مطلب در رابطه با روش های محافظت از سرامیک در برابر جوشکاری صحبت کردیم. همانطور که می دانید جرقه هایی که در حین جوشکاری از الکترودها خارج می شوند در تماس با کاشی و سرامیک باعث ایجاد لکه و سوختن سطح سرامیک می شوند. در چنین شرایطی می توان با استفاده از مایع ظرفشویی، پودر مل، روزنامه خیس، شن و... سطوح را در برابر این خطرات حفظ کرد.
همچنین می توان با استفاده از الکترودهای با کیفیت، آشنایی با جوشکاری به روش صحیح و... از به وجود آمدن این آسیب ها و کم شدن عمر و مقاومت سرامیک جلوگیری به عمل آورد. فرآیند جوشکاری باید در محیطی با تهویه مناسب، همراه با لباس مخصوص، عینک ایمنی، ماسک و... انجام شود تا میزان آسیب ها به حداقل میزان ممکن برسد.